Byliśmy, gadaliśmy - Literatura

Historia nie jest czarno-biała

2008-09-04 13:01:06 | Gdynia
 Wczoraj na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, miało miejsce spotkanie z prof. Normanem Daviesem, wybitnym historykiem, autorem wielu książek dotyczących historii Europy i Polski (m. in. Europy, Bożego Igrzyska czy Powstania ’44). Norman Davies, z pochodzenia Walijczyk, od lat związany jest z Polską, gdzie w 1973 r. na Uniwersytecie Jagiellońskim  obronił swoją pracę doktorską.


Spotkanie to było częścią trasy autorskiej profesora promującej jego najnowszą książkę pt. Europa walczy 1939-1940. Nie takie proste zwycięstwo; dzieła będącego odważną próbą ukazania wszystkich aspektów II wojny światowej. W pierwszej części prowadząca spotkanie, znana publicystka Janina Paradowska, zwróciła uwagę na podstawowy problem, jaki pojawia się w momencie, gdy chcemy obiektywnie podsumować całą skomplikowaną historię okresu II wojny. Jest nim mianowicie olbrzymia rozbieżność dotyczącą postrzegania i interpretowania faktów z nią związanych przez różne narody.

Każdy naród widzi historię przez pryzmat własnych doświadczeń, a prawda ta sprawdza się w tym przypadku najdobitniej. Okazuje się bowiem, że problemu nastręczyć może sama próba określenia daty wybuchu wojny; inną datę podadzą tutaj Polacy, inną Brytyjczycy, Francuzi, a jeszcze inną Amerykanie. Jeśli chodzi o stanowisko samego profesora, to bez wątpliwości opowiada się on za datą 1 września 1939 roku, z chwilą agresji niemieckiej na Polskę. Niejasności jest jednak więcej i z nimi właśnie rozprawia się Davies w swojej książce, przez co może ona w wielu miejscach zaskoczyć czytelnika, nie tylko polskiego (na Zachodzi książka ukazała się dużo wcześniej).

Paradowska podkreśliła także ciekawy sposób konstrukcji utworu, przypominający według niej patchwork, w której to konstrukcji, tak jak w poskładanej z różnych skrawków materiału tkaninie, przeplatają się ze sobą różne wątki. Opisowi działań wojennych towarzyszą opisy codziennego życia ludzi czy dokonań na polu kulturalnym. Dzięki temu można odnieść wrażenie, że Daviesa się po prostu czyta.

Do tego stwierdzenia odwołał się także zaproszony na spotkanie Aleksander Hall, związany z Gdańskiem historyk i polityk. Zwrócił on uwagę na rzadki dar, którym obdarzony jest profesor Davies, a mianowicie połączenie w jednej osobie wybitnego pisarza i kompetentnego historyka. Ta mieszanka sprawia, że książki profesora cieszą się tak duża popularnością, nie tylko wśród historyków. Zdaniem Halla, najnowsza książka Daviesa jest pozycją niezwykle potrzebną. Porusza ona bowiem niezwykle skomplikowane relacje historii II wojny, które mimo upływu czasu nadal nie były wystarczająco objaśnione. Jak grząski jest to grunt, świadczy sama próba określenia zwycięzców tej wojny. Zwycięska koalicja, w skład której wchodzi także ZSRR, nie jest tworem jednolitym. Czy można tu mówić o zwycięstwie dobra nad złem? Czy też może bliższe prawdy, choć mniej jednoznaczne z moralnego punktu widzenia, jest stwierdzenie, że wygrało dobro przemieszane ze złem? Świat, historia, nie są bowiem czarno-białe i takiego patrzenia uczy nas w swojej książce-fresku Norman Davies, podkreśla A. Hall.

Sam profesor wypowiedział się wyczerpująco na temat skomplikowanych relacji dotyczących tego, kto na ile wygrał tę wojnę (Jak mierzyć zwycięstwo? Czy liczą się poniesione ofiary, decydujące bitwy czy opanowane terytoria?). Skupił się także na postawie Roosevelta i odmiennym spojrzeniu USA oraz Wielkiej Brytanii na sprawę polską. Podkreślił także, mimo niechęci do tworzenia alternatywnych wersji historii i dywagowania na tematy „co by było gdyby…”, jak mogłaby potoczyć się historia, gdyby Wielka Brytania i Francja prowadziły w latach 30 inną politykę wobec Hitlera (a nie politykę ustępstw).

W drugiej części spotkania profesor odpowiadał na pytania słuchaczy. Do najciekawszych kwestii należała gorąca obecnie sprawa bohaterów z Westerplatte. Profesor Davies nie chciał wypowiadać się jednoznacznie na temat scenariusza, którego nie czytał; podkreślił tylko, że nie ma bohaterów nieskazitelnych, a alkohol, strach, stres w warunkach wojennych są normą. Zapytany natomiast czy jest nadzieja, że napisze obiektywną pracę o Solidarności, odpowiedział z uśmiechem, że pewnie i tak nie zdąży napisać tego, co już wcześniej zaplanował, aczkolwiek temat na pewno jest interesujący.

Po trwającym półtorej godziny spotkaniu, które zgromadziło tłumy zainteresowanych w różnym wieku, wszyscy chętni mogli otrzymać autograf profesora na swoim egzemplarzu książki.

Tym, którzy żałują, że nie mogli dziś uczestniczyć w spotkaniu, przypominamy, że trasa autorska Normana Daviesa potrwa do 12 września; więcej informacji znajdziecie na stronie Wydawnictwa Znak .

 

Magdalena Śmiechewicz
magdalena.smiechewicz@dlastudenta.pl

 












Słowa kluczowe: Norman Davies Europa walczy 1939-1940. Nie takie proste zwycięstwo spotkanie z auterm wywiad relacja
Komentarze
Redakcja dlaStudenta.pl nie ponosi odpowiedzialności za wypowiedzi Internautów opublikowane na stronach serwisu oraz zastrzega sobie prawo do redagowania, skracania bądź usuwania komentarzy zawierających treści zabronione przez prawo, uznawane za obraźliwie lub naruszające zasady współżycia społecznego.
Zobacz także
Ewelina Wyspiańska-Trojniarz
Ewelina Wyspiańska-Trojniarz omawia "Rytuał krwi". Powieść fantasy jest już dostępna! [WYWIAD]

To, co jest na pewno unikatowe w mojej książce, to motyw burzenia czwartej ściany - mówi autorka.

Anna Ryś, fot. Barbara Bogacka
Anna Ryś o książce "Dobrze zagrane": Powinna spodobać się każdemu, kto jest młody duchem [Wywiad]

Byłoby mi miło gdyby dzięki mojej książce więcej dziewczyn stwierdziło, że piłka nożna to sport dla nich - komentuje autorka.

Za nami premiera "Empuzjonu" i spotkanie z Olgą Tokarczuk we Wrocławiu [Relacja, FOTO]

Zobaczcie, jak wyglądało to literackie wydarzenie w Hali Stulecia!

Polecamy
Za nami premiera "Empuzjonu" i spotkanie z Olgą Tokarczuk we Wrocławiu [Relacja, FOTO]

Zobaczcie, jak wyglądało to literackie wydarzenie w Hali Stulecia!

Anna Ryś, fot. Barbara Bogacka
Anna Ryś o książce "Dobrze zagrane": Powinna spodobać się każdemu, kto jest młody duchem [Wywiad]

Byłoby mi miło gdyby dzięki mojej książce więcej dziewczyn stwierdziło, że piłka nożna to sport dla nich - komentuje autorka.

Polecamy
Ostatnio dodane
Ewelina Wyspiańska-Trojniarz
Ewelina Wyspiańska-Trojniarz omawia "Rytuał krwi". Powieść fantasy jest już dostępna! [WYWIAD]

To, co jest na pewno unikatowe w mojej książce, to motyw burzenia czwartej ściany - mówi autorka.

Anna Ryś, fot. Barbara Bogacka
Anna Ryś o książce "Dobrze zagrane": Powinna spodobać się każdemu, kto jest młody duchem [Wywiad]

Byłoby mi miło gdyby dzięki mojej książce więcej dziewczyn stwierdziło, że piłka nożna to sport dla nich - komentuje autorka.