Opis spektaklu
Opera powstała na zamówienie dyrekcji Teatro la Fenice w Wenecji, w dobrym dla Verdiego okresie. Wcześniej, w 1849 roku, skomponował Luizę Miller, a w latach następnych swe najpopularniejsze opery: Trubadura i Traviatę. Wszystkie te dzieła odznaczają się niezwykłą siłą oddziaływania na słuchacza: zwartością, wyrazistością postaci i motywów muzycznych, doskonałą dramaturgią oraz pięknem melodii.
Najlepiej w Rigolettcie zarysowane są postacie głównych bohaterów: libertyna Księcia, uwodzącego co dzień inną kobietę i jego błazna: zgorzkniałego, szyderczego, zarazem znienawidzonego i nienawidzącego, który, jak się okazuje, jest także kochającym ojcem.
W owym czasie (połowa wieku XIX) do rzadkości należał fakt, by śpiewający w operze tenorem amant był tak odpychającą postacią, jak Verdiowski Książę. Zazwyczaj był on albo płaczliwym kochankiem, albo rozpaczliwie walczącym herosem, który w obliczu fatalnego losu był skazany na niepowodzenie. Ale żeby główny bohater był rozpustnikiem, którego w dodatku nie spotyka żadna kara!? Natomiast Rigoletto jest postacią bardziej niejednoznaczną. Z jednej strony swymi intrygami rujnuje życie innym, korzysta z usług płatnego mordercy, mści się okrutnie za swoją krzywdę. Ale z drugiej strony okazuje się, że największe zbrodnie popełnia w imię bezgranicznej miłości do córki. Galerię postaci dopełniają płatny morderca Sparafucile, jego siostra ulicznica Magdalena i zgraja snujących intrygi dworzan. Są to właściwie nie bohaterowie, ale anty-bohaterowie, który tworzą odrażający, brudny świat (jednak czy daleko odbiegający od rzeczywistości?). Kontrastuje z nimi córka Rigoletta – niewinna i słodka Gilda. Paradoksalnie, ją jedną, która potrafi kochać bezinteresownie i poświęcić się dla miłości, dotyka tragedia: traci cnotę, jej krzywda nie zostaje pomszczona. Mało tego – zemsta wymierzona przez Rigoletta w jej uwodziciela, uderza właśnie w nią. Jest to cios śmiertelny.
Pomimo ponurego tematu, dzieło pełne jest przepięknych melodii (aria Gildy, kwartet w III akcie, arie Księcia). A do tego, to właśnie z Rigoletta pochodzi jeden z operowych szlagierów: piosenka Księcia La donna e mobile.
W inscenizacji Weiss-Grzesiński podkreśla dwa motywy: zniewolenia kobiet i fałszywie pojętej troski o dzieci.
libretto Francesco Maria Piave wg dramatu Victora Hugo Król się bawi
prapremiera Wenecja 11 marca 1851
premiera niniejszej inscenizacji 19 maja 2007
kierownictwo muzyczne José Maria Florêncio
inscenizacja i reżyseria Marek Weiss
dekoracje Marceli Sławiński
kostiumy Jagna Janicka
układ tańców Izadora Weiss
przygotowanie chóru Dariusz Tabisz
Książę - Paweł Skałuba, Adam Zdunikowski
Rigoletto - Leszek Skrla
Gilda - Julia Iwaszkiewicz
Sparafucile - Piotr Lempa
Magdalena - Ewelina Wojciechowska
Giovanna - Joanna Wesołowska
Monterone - Piotr Nowacki
Marullo - Grzegorz Piotr Kołodziej
Borsa - Jacek Szymański
Hrabia Ceprano - Jacek Jasman
Hrabina Ceprano - Agata Hoppe
Paź - Marzena Ostryńska, Anna Osior
Chór, Balet i Orkiestra Opery Bałtyckiej
dyrygent Jose Maria Florencio