Gdańska premiera "Buntu Janion"
2010-03-01 19:08:13 | GdańskW najbliższą środę, 3 marca w Nowej Synagodze w Gdańsku Wrzeszczu odbędzie się pokaz filmu „Bunt Janion" w reżyserii Agnieszki Arnold.
Film Agnieszki Arnold „Bunt Janion" powstał w 2005 roku w koprodukcji Telewizji Polskiej, miał być prezentem dla widzów na 80-te urodziny Marii Janion. Trzy lata półkownikował, telewizja publiczna wyemitowała go po raz pierwszy nocą, w styczniu 2010 r. Choć wątek Kolokwiów Pani Profesor na Uniwersytecie Gdańskim jest istotną częścią filmu, nie doczekał się publicznego pokazu w naszym mieście. Środowy pokaz będzie więc gdańską premierą filmu.
W dyskusji po filmie udział wezmą, poza reżyserką Agnieszka Arnold, również prof. Ewa Graczyk - Dyrektorka Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Gdańskiego, Katarzyna Czeczot - historyczka literatury, doktorantka prof. Marii Janion w Instytucie Badań Literackich PAN w Warszawie oraz Monika Popow - historyczka literatury, doktorantka na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego.
Spotkanie poprowadzi Lidia Makowska - kulturolożka, badaczka i aktywistka na rzecz zmiany społecznej, współinicjatorka „Kultury Miejskiej", „Inicjatywy Indeks 73" oraz portalu wrzeszcz.info.pl
W filmie Agnieszki Arnold Maria Janion mówi między innymi:
„Jeśli ruch emocjonalny nie przekształcił się dotąd w ruch intelektualny tak, jak to miało miejsce w Wielkim Romantyzmie, to stwierdzić można, że to, co dzieje się w kulturze, zatrzymało się na poziomie małego romantyzmu krajowego, romantyzmu popularnych stereotypów i wzruszeń. Podobna diagnoza wymaga działania. Przede wszystkim przetworzenia niebywałego rozmachu emocjonalnego i ekspresyjnego w wielki ruch intelektualny."
Film Agnieszki Arnold jest pretekstem do rozmowy na temat kondycji współczesnego ruchu intelektualnego w Polsce. Maria Janion upomina się o tych i o te, których historia została i jest zapominana. Czyj głos jest dzisiaj reprezentowany w sferze publicznej? Czyja historia staje się historią powszechną, mainstreamową, zakorzenioną w powszechnej świadomości a czyja powoli ulega zatarciu? Jak możemy przywrócić wyparte głosy?
Rozmowa o tym będzie toczyć się w Gdańsku, w mieście, w którym Maria Janion pracowała przez ponad dekadę, wychowała całe pokolenie uczniów. W mieście-palimpseście, na którym kolejne warstwy historii układają się zgodnie z dominującym układem sił; zatarła się jego historia, historia mniejszości. W mieście, w którym obywatelski Solidarnościowy zryw milionów Polek i Polaków sprowadzony został do Romantycznej Legendy.
Rozmowa o tym będzie toczyć się w Nowej Synagodze we Wrzeszczu, pamiętając, że w Gdańsku zaginęła symboliczna pamięć o jego żydowskich mieszkańcach - nawet miejsce po getcie przy Mysiej do tej pory nie zostało upamiętnione choćby tablicą.
Ważnym wątkiem rozmowy będzie zestawienie dwóch legend Marii Janion. Tej gdańskiej, spopularyzowanej przez jej uczennice i uczniów, występujących w filmie Agnieszki Arnold: prof. Małgorzatę Czermińską, prof. Ewę Nawrocką, prof. Stanisława Rośka, prof. Zbigniewa Majchrowskiego, pisarza Pawła Huelle. Skonfrontowana ona zostanie z recepcją Marii Janion w Warszawie: interpretatorką romantyzmu, komentatorką poszukującą nowego języka do opisu rzeczywistości, Patronką ruchu feministycznego. To przecież Pani Profesor przypomina wszystkim, że rewolucja jest kobietą.
Agnieszka Arnold - polska dokumentalistka, reżyserka i reporterka telewizyjna. Ukończyła polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Autorka wielu filmów o mniejszościach etnicznych i religijnych. Najbardziej znane są jej filmy poświęcone zbrodni w Jedwabnem. W 1999 roku Arnold nakręciła dokument „Gdzie mój starszy syn Kain", w którym znalazły się relacje Szmula Wassersztajna i córki właściciela stodoły w Jedwabnem, w której spalono Żydów. W 2001 roku powstał film „Sąsiedzi" w całości dotyczący wydarzeń z Jedwabnego. M.in. na podstawie przeprowadzonych w 1998 roku przez Arnold wywiadów z mieszkańcami Jedwabnego Jan Gross napisał książkę pod tym samym tytułem (wyd. 2001). W 2001 r. Agnieszka Arnold otrzymała Nagrodę Wielką Fundacji Kultury.
Agnieszka Arnold odważnie upomina się o wolność twórczą. Reżyserka podejmuje trudne tematy, przełamuje tabu, przywraca wyparte głosy. Ze względu na kontrowersyjne treści nieustannie boryka się z cenzurą. Po emisji filmu "Przebaczenie" w TVP o rzezi na Wołyniu została oskarżona o złamanie Etyki Dziennikarskiej w Telewizji Polskiej (Arnold odwołała się od zarzutu, sprawę wygrała).
W 2009 r. ogólnopolska „Inicjatywa Indeks 73" opisała kulisy okrojenia filmu "Kongres niedokończony" na Kongresie Kultury Polskiej w Krakowie. Agnieszka Arnold publicznie nazwała skrócenie filmu cenzurą, producent filmu Jan Dworak i organizator krakowskiego kongresu (Narodowe Centrum Kultury) zarzucili reżyserce nieprawdę.
Spotkanie jest jednym z wydarzeń towarzyszących trójmiejskiemu Solidarnemu Marszowi Kobiet 2010, który rozpocznie się w sobotę 6 marca o godz. 12.00 na Placu Solidarności w Gdańsku. Jego tematem będzie dyskryminacja ekonomiczna kobiet.
Prezentacja filmu „Bunt Janion" w reżyserii Agnieszki Arnold
Środa, 3 marca, godzina 18:00
Nowa Synagoga, ul. Partyzantów 7, Gdańk Wrzeszcz
Wstęp wolny