Rigoletto

Rigoletto  należy do najczęściej wystawianych dzieł Verdiego. Jeden z jej fragmentów, piosenkę La donna e mobile, znaja nawet ci, którzy stronią od opery. Jej treścia sa losy zgorzkniałego błazna, który usiłuje ukryć przez złem całego świata swoja córkę. Niestety, szklany klosz nadopiekuńczości, którym ją okrywa, nie uchroni dziecka przed tragedią. Inscenizacja Opery Bałtyckiej zwraca uwagę nowym spojrzeniem na to już wielokrotnie odczytywane dzieło. Atrakcyjna i wysublimowana scenografia powinna przypaść do gustu wielbicielom designerowskich wnętrz, zaś kostiumy wzorowane na obrazie Rembrandta „Lekcja anatomii doktora Tulpa" są ukłonem w stronę bardziej konserwatywnego widza.
 
Opera powstała na zamówienie dyrekcji Teatro la Fenice w Wenecji, w dobrym dla Verdiego okresie. Wcześniej, w 1849 roku, skomponował Luizę Miller, a w latach następnych swe najpopularniejsze opery: Trubadura i Traviatę. Wszystkie te dzieła odznaczają się niezwykłą siłą oddziaływania na słuchacza: zwartością, wyrazistością postaci i motywów muzycznych, doskonałą dramaturgią oraz pięknem melodii.

Najlepiej w Rigolettcie zarysowane są postacie głównych bohaterów: libertyna Księcia, uwodzącego co dzień inną kobietę i jego błazna: zgorzkniałego, szyderczego, zarazem znienawidzonego i nienawidzącego, który, jak się okazuje, jest także kochającym ojcem.

W owym czasie (połowa wieku XIX) do rzadkości należał fakt, by śpiewający w operze tenorem amant był tak odpychającą postacią, jak Verdiowski Książę. Zazwyczaj był on albo płaczliwym kochankiem, albo rozpaczliwie walczącym herosem, który w obliczu fatalnego losu był skazany na niepowodzenie. Ale żeby główny bohater był rozpustnikiem, którego w dodatku nie spotyka żadna kara!? Natomiast Rigoletto jest postacią bardziej niejednoznaczną. Z jednej strony swymi intrygami rujnuje życie innym, korzysta z usług płatnego mordercy, mści się okrutnie za swoją krzywdę. Ale z drugiej strony okazuje się, że największe zbrodnie popełnia w imię bezgranicznej miłości do córki. Galerię postaci dopełniają płatny morderca Sparafucile, jego siostra ulicznica Magdalena i zgraja snujących intrygi dworzan. Są to właściwie nie bohaterowie, ale anty-bohaterowie, który tworzą odrażający, brudny świat (jednak czy daleko odbiegający od rzeczywistości?). Kontrastuje z nimi córka Rigoletta – niewinna i słodka Gilda. Paradoksalnie, ją jedną, która potrafi kochać bezinteresownie i poświęcić się dla miłości, dotyka tragedia: traci cnotę, jej krzywda nie zostaje pomszczona. Mało tego – zemsta wymierzona przez Rigoletta w jej uwodziciela, uderza właśnie w nią. Jest to cios śmiertelny.

Pomimo ponurego tematu, dzieło pełne jest przepięknych melodii (aria Gildy, kwartet w III akcie, arie Księcia). A do tego, to właśnie z Rigoletta pochodzi jeden z operowych szlagierów: piosenka Księcia La donna e mobile.

W inscenizacji Weiss-Grzesiński podkreśla dwa motywy: zniewolenia kobiet i fałszywie pojętej troski o dzieci.

libretto Francesco Maria Piave wg dramatu Victora Hugo Król się bawi
prapremiera Wenecja 11 marca 1851
premiera niniejszej inscenizacji 19 maja 2007
kierownictwo muzyczne José Maria Florêncio
inscenizacja i reżyseria Marek Weiss
dekoracje Marceli Sławiński
kostiumy Jagna Janicka
układ tańców Izadora Weiss
przygotowanie chóru Dariusz Tabisz

Książę - Paweł Skałuba, Adam Zdunikowski
Rigoletto -  Leszek Skrla
Gilda - Julia Iwaszkiewicz           
Sparafucile -  Piotr Lempa                
Magdalena - Ewelina Wojciechowska       
Giovanna - Joanna Wesołowska               
Monterone  -  Piotr Nowacki 
Marullo  -  Grzegorz Piotr Kołodziej               
Borsa  -  Jacek Szymański               
Hrabia Ceprano  -  Jacek Jasman       
Hrabina Ceprano -  Agata Hoppe         
Paź  - Marzena Ostryńska, Anna Osior      

Chór, Balet i Orkiestra Opery Bałtyckiej
dyrygent Jose Maria Florencio