Opis
Gmina Wyznaniowa Żydowska w Gdańsku oraz Winda - Gdański Archipelag Kultury mają zaszczyt zaprosić na spotkanie z Tomaszem „Toivi" Blattem - uczestnikiem buntu więźniów obozu zagłady w Sobiborze, autorem książek „Z popiołów Sobiboru. Historia Przetrwania" oraz „Sobibór - zapomniane powstanie".
Spotkanie odbędzie się w Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Gdańsku, przy ulicy Partyzantów 7.
Tytuł spotkania:
„Relacja z otchłani"
Program:
16:00 - Etapy hitlerowskiej polityki zagłady Żydów polskich - Wykład dr hab. Grzegorza Berendta z Zakładu Historii i Kultury Myśli Politycznej. Instytut Historii. Uniwersytet Gdański.
16.30 - Relacja o otchłani. Relacja świadka.
17.30 - Spotkanie z Tomaszem „Toivi" Blattem - uczestnikiem buntu więźniów obozu zagłady w Sobiborze.
18.00 - Promocja książki „Sobibór - zapomniane powstanie"
18.30 - Koncert Mikołaja Trzaski
Rozpoczęta w 1942 roku Operacja Reinhard (niem. Einsatz Reinhard) to jeden z najbardziej haniebnych, tragicznych epizodów Drugiej Wojny Światowej. Akcja wymierzona była, przede wszystkim, w ludność żydowską zamieszkującą na terenach Generalnej Guberni oraz regionu białostockiego. Białostockiego. W ramach Operacji Reinhard utworzono trzy obozy zagłady - w Treblince, Bełżcu oraz Sobiborze.
Budowa obozu zagłady w Sobiborze rozpoczęła się w marcu 1942, a już na przełomie kwietnia i maja tego roku dotarły pierwsze transporty więźniów. Chociaż dokładna liczba ofiar obozu jest ciężka do oszacowania, ze względu na brak danych archiwalnych, to szacuje się, że w Sobiborze poniosło śmierć co najmniej 250 000 Żydów - głównie z terenów Lubelszczyzny oraz Galicji. Trafiały tu również transporty z Holandii, Francji, Niemiec oraz Związku Radzieckiego.
14 października 1943 w obozie doszło do zbrojnego buntu więźniów pod przywództwem Aleksandra „Saszy" Peczerskiego oraz Leona Feldenhallera. Plan powstańców zakładał początkowo skrytą eliminację nazistowskich strażników, by potem przerodzić się w otwarty bunt, który miał skończyć się masową ucieczką więźniów. Tak też się stało - z Sobiboru udało się uciec 320 osobom. Był to najbardziej udany bunt więźniów obozu zagłady w historii Drugiej Wojny Światowej.
Bunt zaowocował również decyzją o likwidacji obozu.
Tomasz „Toivi" Blatt - urodzony w 1927 roku w Izbicy, do obozu w Sobiborze trafił w 1943. Był jednym z uczestników buntu w Sobiborze 14 października 1943. Po wojnie wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie zajmuje się dokumentacją nazistowskich zbrodni. W 1980 w Rostowie spotkał się z Aleksandrem Peczerskim, a w 1983 uzyskał zgodę na przeprowadzenie wywiadu z Karlem Frenzlem - jednym z oprawców obozu w Sobiborze.
Tomasz Blatt jest ponadto autorem książek „Z popiołów Sobiboru. Historia przetrwania" oraz „Sobibór - zapomniane powstanie". Po przejściu na emeryturę zamieszkał w Seattle, gdzie jest lektorem Waszyngtońskiej Komisji Humanistycznej
Mikołaj Trzaska - urodzony w 1966 jest jednym z najbardziej uznanych polskich jazzmanów. Kompozytor, saksofonista, klarnecista i lider, bądź współlider zespołów Miłość, Łoskot, The Users, NRD, Gdańskie Słoniki, Masło i wielu innych. Współpracował m.in. z Lesterem Bowie, Peterem Brötzmann, Tomaszem Stanko, Johnem Tchikai, Noelem Akchote, Joem Giardullo, Peterem Ole Jorgensen, Clementine Gasser, Jan Luc Cappozzo, Adamem Pierończykiem i Leszkiem Możdżerem.
